Očuvanje i njegovanje jezika u iseljeništvu, naročito kod mlađe populacije, jedan je od prioritetnih zadataka matične države u odnosu prema svojoj dijaspori. Učenje maternjeg jezika preduslov je očuvanja identiteta i osjećaja pripadnosti i kod mlađih generacija u iseljeništvu.

Upravo iz tog razloga 2010. godine preduzeti su početni koraci na izradi prvih obrazovnih programa namijenjenih iseljeništvu iz Crne Gore. Predmetni programi urađeni su za jezik, Književnost, Istoriju, Geografiju, Baštinu i Muziku Crne Gore. Nakon izrade programa publikovan je i komplet od tri udžbenika za crnogorsku dijasporu koji svojim obimom i sadržajem prati predmetne programe, a koji je usvojen od strane Nacionalnog savjeta za obrazovanje Crne Gore. Komplet udžbenika i programa po kojima se izvodi nastava na Ljetnjoj školi !Crna Gora moja postojbina”, pokrenuo je i organizaciju više dopunskih škola u inostranstvu.

Polaznici Ljetnje škole u gradu Karmelo, Urugvaj, 17-21. februar 2019. godine

Uz podršku Ministarstva prosvjete, ranijeg Centra za iseljenike i sada Uprave za dijasporu Crne Gore, od 2010. godine u zemljama sa većom koncentracijom naših iseljenika, pokreće se dopunska nastava, a u određenim sredinama i kursevi crnogorskog jezika.

Uprava za dijasporu u saradnji sa Ministarstvom prosvjete pomaže organizaciju ovih škola odnosno kurseva jezika u inostranstvu.

Sama organizacija škola umnogome zavisi od angažmana iseljeničke organizacije u zemlji prijema, koje su zadužene da animiraju polaznike, nađu odgovarajući prostor za izvođenje nastave, predlože mogućeg predavača, prate i vode računa o tome da se nastava održava u kontinuitetu i informišu Upravu o eventualnim problemima.

Prve škole jezika koje naši iseljenici organizuju uz pomoć nadležnih institucija matične države počele su da se organizuju 2011. godine. Sa radom su prvo počele škole u zemljama u kojima imamo najstarije iseljeništvo, tako su 2011. i 2012. godine u Argentini organizovana dva kursa jezika i to u Saenz Penji i Las Brenjasu, a kasnije i u Rozariju. Nešto kraću tradiciju imaju škole u Londonu, Parizu i Frankfurtu. Kasnije su škole organizovane i u Skoplju, Istanbulu, Luksemburgu, Holandiji, Makedoniji, Buenos Airesu i Urugvaju. U Lovćencu, udruženje Crnogoraca Srbije „Krstaš“ školu naziva „Crna Gora moja postojbina“ u kontinuitetu realizuje od 2011. godine. U Skadru kurseve jezika organizovane u prostorijama udruženja „Alba Montenegro“ pohađalo je u jednoj godini više od 60 polaznika, a realizovani su od 2010. godine.

Interesantno je da za učenje jezika veliko interesovanje postoji u Latinskoj Americi. Iako se radi o staroj emigraciji, ni udaljenost ni činjenica da većina potomaka naših iseljenika nikada nije posjetila Crnu Goru, ne umanjuje želju i interesovanje za učenje crnogorskog jezika.

„Škola crnogorskoga jezika” u Buenos Ajresu održana je uz pomoć i podršku Ministarstva kulture Crne Gore, Ministarstva prosvjete, Fakulteta za crnogorski jezik i književnost s Cetinja, Uprave za dijasporu, Ambasade Crne Gore u Argentini i Crnogorske zajednice Škola maternjeg jezika u organizaciji udruženja „MonteKeln“ koja se održava u Frankfurtu iz Buenos Ajres-a. Kurs je relizovan od 1. marta do 23 juna 2018. godine, a zbog velikog interesovanja časovi su bili organizovani dva puta dnevno tokom radne nedjelje (u prostorijama Crnogorske zajednice Buenos Ajres-Argentina), s posebnim intenzivnim kursom u trajanju od tri sata koji se održavao svake subote u Univerzitetskom centru za jezike Buenos Ajresa. Kurs je pohađalo preko 70 polaznika, dok je završni test uspješno položilo preko 40 polaznika.

Prva Ljetnja škola crnogorskog jezika i kulture organizovana je u gradu Karmelo u Urugvaju od 17. do 21. februara 2019. godine.*4

Školu je organizovala Crnogorska zajednica iz Urugvaja, po ugledu na školu „Crna Gora moja postojbina”, koja se organizuje na Ivanovim Koritima. Školu su pohađali potomci iz cijele Latinske Amerike: iz Argentine, iz provincija Buenos Ajres, Kordoba i Ćako, iz Čilea-grada Santjago deČile, kao i iz Urugvaja, iz gradova Montevidea i Karmelo. Otvaranju i aktivnostima škole prisustvovali su i otpravnik poslova u ambasadi Crne Gore u Buenos Ajresu Miljan Mugoša, počasni konzul Crne Gore u Urugvaju Mario Klisić i počasni konzul Crne Gore u Čileu Hoze Tomašević. Uprava za dijasporu je podržala i opredijelila sredstva za realizaciju Druge ljetnje škole koja će biti održana februara, 2020. godine u Urugvaju.

4* https://fokuspress.com/glasdijaspore/7653-u-urugvaju-organizovana-prva ljetnja-skola-crnogorskog-jezika-i-kulture

Glavna fotografija: Škola maternjeg jezika u organizaciji udruženja „MonteKeln“ koja se održava u Frankfurtu