Ljetnja škola jezika i kulture „Crna Gora – moja postojbina“ projekat je koji je u saradnji sa Zavodom za školstvo pokrenuo još Centar za iseljenike, a Uprava je nastavila sa njegovom realizacijom. Škola je namijenjena djeci iz dijaspore uzrasta od 9 do 15 godina i realizuje se svake godine u istom terminu od 20. do 30. jula na Ivanovim koritima, poznatom izletištu u okviru Nacionalnog parka Lovćen.

Prva Ljetnja škola organizovana je 2007. godine, a do sada ju je kroz trinaest generacija pohađalo više od 800 polaznika.

Učesnici Ljetnje škole na Ivanovim koritima

Interaktivnim i zabavnim učenjem, polaznici ove škole su u prilici ne samo da unaprijede nivo poznavanja svog maternjeg jezika, već i da saznaju više o istorijsko-geografskim specifičnostima i kulturnoj baštini svoje domovine.

Škola je za polaznike besplatna, a kandidate mogu prijaviti organizacije dijaspore ili roditelji. Zbog velikog interesovanja za ovaj projekat, pravo prijave imaju polaznici koji Školu pohađaju prvi put. Program Ljetnje škole predstavlja objedinjenu strukturu pet temeljnih programa otvorenog tipa, što omogućava i eventualne izmjene u zavisnosti od uzrasta, interesovanja i nivoa specifičnih znanja polaznika, vremenskih prilika itd. Zavod za školstvo je odgovoran za planiranje i realizaciju programa Škole, koji svakodnevno uključuje i raznovrsne zabavno-rekreativne i propratne aktivnosti: sportske i takmičarske igre, viteške igre, igre orijentacije, izlete (posjete Cetinju, podlovćenskom selu Dolovi, Nacionalnom parku, Mauzoleju na Lovćenu itd.), ples i muzičke večeri, završnu svečanost uz dodjelu diploma za sve polaznike. U okviru svoje stručne podrške organizaciji Ljetnje škole, Zavod za školstvo angažuje i nastavni kadar/predavače za svaki od navedenih Programa, kao i animatore koji pored brige o sigurnosti djece i mladih, zajedno sa njima aktivno učestvuju u različitim aktivnostima i igrama.

Tradicionalno, polaznici Škole dolaze iz svih krajeva svijeta, a interesantno je reći da su desetu, jubilarnu Školu pohađali polaznici iz Urugvaja i Argentine. Uprava za dijasporu poziv za prijave objavljuje na svojoj internet stranici najkasnije u maju svake godine, a zbog ograničenog kapaciteta Škole koja može primiti do 60 polaznika, Uprava zadržava pravo za odabir kandidata prema osebnim kriterijumima.

Ljetnja škola „Crna Gora – moja postojbina“ pored nacionalnog ima i opšti karakter koji nesumnjivo utiče na razumijevanje i snaženje crnogorskog identiteta. O njenim višestrukim pozitivnim efektima svjedoče višegodišnje evaluacije programa i lično zadovoljstvo polaznika i njihovih porodica. Škola u trajanju od 10 dana je prilika za drugu i treću generaciju da na jedan drugačiji način dožive Crnu Goru i nauče nešto o njoj, o njenoj kulturi, istoriji, geografiji. Za polaznike koji ne znaju jezik, ova škola daje mogućnost da posjete Crnu Goru i steknu osnovna znanja iz jezika, koja kasnije, kroz rad dopunskih škola mogu nadograditi. Na Ljetnjoj školi djeca iz dijaspore međusobno se upoznaju i druže i sa djecom iz Crne Gore, koja u isto vrijeme borave na Ivanovim Koritima, pa se kroz ova druženja, koja se nastavljaju i nakon završetka škole njihovo znanje jezika dalje unapređuje. Često su ova poznanstva i prijateljstva dodatna motivacija za učenje jezika, savladavanje jezičkih barijera, ali i za nove posjete Crnoj Gori.

Od velikog značaja bi bilo svakako i da Uprava u saradnji sa pojedinim opštinama, posebno u sjevernom području Crne Gore, pokrene realizaciju sličnih programa za djecu i mlade iz dijaspore koja u velikom broju tokom ljetnjih mjeseci posjećuju svoju domovinu. Na taj način oni bi se direktnije i sveobuhvatnije upoznali sa zemljom svog porijekla, autentičnim kulturno-istorijskim, etnološkim i sociološkim posebnostima Crne Gore i svog zavičaja i na jedan prirodan i neposredan način uspostavili veze sa sredinom iz koje potiču.

Bogat program Ljetnje škole

Za Ljetnju školu kreiran je poseban desetodnevni program koji uključuje: Crnogorski jezik i književnost, Muzičku umjetnost Crne Gore, Likovnu umjetnost Crne Gore, Istoriju Crne Gore i Geografiju Crne Gore. Ove programe prate i posebni udžbenici za crnogorsku dijasporu, verifikovani od strane Nacionalnog savjeta za obrazovanje. Autori/ke udžbenika su: za Crnogorski jezik i književnost – Lida Vukmanović Tabaš i Nađa Durković; Geografija Crne Gore – Dragoje Đokić; Istorija Crne Gore – Radovan Popović; Muzička umjetnost Crne Gore – dr Slobodan Jerkov; Likovna umjetnost Crne Gore – Petrica Duletić, a koji su štampani 2011. godine u izdanju nekadašnjeg Centra za iseljenike.