Februar je mjesec crnačke istorije u Sjedinjenim Državama. Tokom tog jednomjesečnog obilježavanja odaje se počast važnim ljudima i događajima koji su oblikovali istoriju Afroamerikanaca.

Ovo je priča o Madam Si Džej Voker (Madam C.J. Walker), koja je odrasla na bivšoj robovlasničkoj plantaži, borila se protiv diskriminacije, a na kraju postala jedna od prvih milionera među Afroamerikancima.

Alelija Bandls brižljivo čuva predmete koji su dio priče o njenoj čukunbaki, Madam Si Džej Voker.

“Madam Voker je zaista otjelotvorenje američkog sna u najboljem svjetlu. Ona je osoba čiji su roditelji bili robovi. Bila je prvo slobodno dijete rođeno u svojoj porodici 1860-tih, a do smrti, 1919, kada je imala 51 godinu, već je postala milionerka”, priča biograf i istoričar Bandls.

Madam Si Džej Voker sa prijateljicama u svom automobilu (Foto: Wikipedia)

Voker je jedna od najuspješnijih žena preduzetnika 20. vijeka. Pošto je počela da gubi kosu, eksperimentisala je sa različitim tretmanima, a zatim izumjela i počela da prodaje proizvode za njegu kose namijenjene Afroamerikankama.

“Ono što mi se sviđa jeste da je stavila sopstvenu fotografiju na flašicu. U to vrijeme bilo je i drugih kompanija koje su prodavale proizvode crnkinjama, ali oni bi stavili fotografiju nekoga ko nije izgledao kao crnkinja, jer su koristili činjenicu da su se crnkinje osjećale nesigurno, zbog evropskih standarda ljepote”, priča Bandls.

Putovala je širom zemlje, gradeći kozmetičku imperiju sastavljenu od žena koje su prodavale i distribuirale njene proizvode.

Fabrika Madam Si Džej Voker u Indijanapolisu, 1911. godine (Foto: Wikipedia)

“Nije se radilo samo o proizvodima za kosu, prodaji tih proizvoda i pravljenu frizure. To je postalo pitanje ekonomske nezavisnosti. Sviđa mi se što je taj njen biznis postao sredstvo kojim se dolazi do cilja, da se i druge žene ohrabre, što im je omogućilo da kupuju kuće za svoje porodice, da obrazuju svoju djecu”, objašnjava Bandls.

Posljednjih 40 godina Bandls je provela brojne sate u traganju i pisanju o izuzetnom životu Madam Voker.

“Žene su joj takođe slale pisma, a jedna od njih je rekla: ‘Vi ste omogućili crnkinjama da zarade više para za jedan dan nego što bi mogle za mjesec dana radeći u nečijoj kuhinji’. To je zaista pokazalo ženama koje su radile u polju, bile kućne pomoćnice i pralje kako mogu da izdržavaju svoje porodice i budu same svoje gazdarice”, priča Bandls.

Grob Madam Si Džej Voker (Foto: Wikipedia)

Ona kaže da je Voker imala strast za aktivizam i da je željela da osnaži Afroamerikanke, pa je 1917. čak organizovala trgovinsku konvenciju, koja je bila jedan od prvih susreta poslovnih žena u ovoj zemlji, na nacionalnom nivou.

“U ključnom govoru ona je rekla: ‘Želim da vi, kao agenti Si Džej Voker, pokažete svijetu da marite ne samo za sebe, već i za druge’. Na kraju konvencije žene su poslale telegram predsjedniku Vudrou Vilsonu, apelujući na njega da podrži zakon da se linč proglasi federalnim krivičnim djelom. Ona je htjela da te žene iskoriste svoju moć, uticaj i novac da promijene svijet”, rekla je Bandls.

Madam Si Džej Voker je bila mnogo više nego samo pionir modernih proizvoda za njegu kose.

Izvor: Glas Amerike