Afroamerikanac je mogao da završi na vješalima ili na lomači ako bi se samo protivio diskriminaciji, ili ako bjelca ne bi oslovio sa “gospodine”. Početkom 20. vijeka su, uglavnom manje grupe, ali ponekad i velike mase ljudi tukle, sakatile, spaljivale i vješale tamnopute muškarce, žene, pa čak i djecu. Takva pogubljenja su ponekad bila pravi događaji koje su pratile hiljade gledalaca

Nakon okončanja ropstva, sve do sredine 20. vijeka više od 4.700 hiljada crnaca u SAD stradali su kao žrtve linča. Počinioci (bijelci) mučili su i ubijali čak i djecu – često pred publikom. Brutalnim ubistvima željeli su da spriječe “vladavinu crnaca”.

U proljeće 1916, u gradu Vejko u Teksasu, 17-godišnji crnac Džesi Vašington optužen je da je na smrt pretukao 53-godišnju bjelkinju. Nakon što je proglašen krivim, ljudi koji su pratili suđenje ščepali su momka i odvukli ga na lomaču, koju su na brzinu napravili.

Mučitelji su ga vezali lancem koji su prebacili preko grane i povlačili malo po malo – da ne bi prebrzo izgorio i da bi njegove muke trajale što duže. Neposredno prije nego što je izdahnuo, odsjekli su mu genitalije, prste na šakama i stopalima. Oko 10.000 ljudi, među kojima i djeca, posmatrali su ovu užasnu predstavu kao hipnotisani i uživali u mučenikovim očajničkim kricima.

“Užas u Vejku” je, doduše, izazvao gnjev u mnogim djelovima zemlje, ali niko od vođa rulje nije uhapšen, iako su na fotografijama mogli jasno da se identifikuju. U slučaju Džesija Vašingtona, ali i u mnogim drugim slučajevima linča, počinioci su, štaviše, ponosno pozirali pored ostataka svojih žrtava.

Nemili događaj u Vejku nije izuzetak. Kako piše njemački istoričar Manfred Berg u knjizi “Linč u SAD”, procjenjuje se da je između 1882. i 1946. linčovano 4.700 Amerikanaca, od kojih su gotovo 3.500 bili crnci. Više od 80 odsto tih zločina desilo se na jugu Sjedinjenih Država.

Pošto je Jug 1865. kapitalirao nakon četvorogodišnjeg ratovanja sa Sjeverom, na cijeloj teritoriji SAD ukinuto je ropstvo. Započela je emancipacija do tada obespravljenih Afroamerikanaca, koji su stekli građanska prava i pravo glasa. Međutim, pošto je 1877. povučen i posljednji sjeverni vojnik, bijelci na Jugu ponovo su počeli da tlače crnačko stanovništvo.

“Brutalna primjena sile trebalo je, pored ostalih mjera, da spriječi ‘vladavinu crnaca’ na Jugu”, piše Berg.

Rulja je uzela vlast u svoje ruke, i to ne samo u slučaju kapitalnih delikata, poput ubistva i silovanja. Afroamerikanac je mogao da završi na vješalima ili na lomači i ako bi se samo protivio diskriminaciji, ili ako bjelca ne bi oslovio sa “gospodine”. Početkom 20. vijeka su, uglavnom manje grupe, ali ponekad i velike mase ljudi tukle, sakatile, spaljivale i vješale tamnopute muškarce, žene, pa čak i djecu.

“Takva pogubljenja su ponekad bila pravi događaji koje su pratile hiljade gledalaca”, objašnjava Berg.

Mnogi od njih su uživali u spektaklu, a vođe nijesu morale da se plaše da će biti kažnjene.

Situacija će se promeniti tokom 20. vijeka, kada je policija sve češće uspijevala da spriječi kolektivni linč. Glasovi koji su osuđivali ovakvu praksu bivali su sve glasniji. Od sredine 20. vijeka javni ritual linča više ne postoji.

“Uprkos tome, iskustvo linča i dalje je duboko ukorijenjeno u kolektivno nesvjesnom američkog naroda”, kaže Norbert Finč, istoričar Univerziteta u Kelnu. “A time i predstava da bijelci imaju pravo da ubijaju, a da crnci ne smiju da se brane”.

Ovo na upečatljiv način ilustruju slučajevi brutalnog policijskog nasilja kome su Afroamerikanci i danas izloženi.