Republika Bolivija se nalazi u središnjem dijelu Južne Amerike. Nema izlaz na more. Zauzima površinu od 1.098.581 km2 na kojoj je 2002. živjelo 8.464.000 stanovnika.

Zemlja je bogata rudama kositra, olova, srebra, bakra, a ima dosta nafte i prirodnog gasa. Nije utvrđeno kada su prvi Crnogorci stigli u Boliviju. Nakon Berlinskog kongresa, realno je pretpostaviti da su došli i u tu zemlju u kojoj se krajem 19. vijeka vrlo siromašno živjelo. Dolazili su Primorci, Bokelji, ali i nije ih lako identifikovati u okviru dalmatinske (Hrvatske) iseljeničke populacije (od 100 do 1500 ljudi).

Tek 1914. godine Glas Crnogorca objavljuje nekrolog povodom smrti Vidaka Rakova Pejovića, iz Komana, navodeći da je umro u Boliviji u 30 godini života. U Zetskom glasniku iz 1931. objavljeno je da je u Boliviji umro i Marko Pavlić (Pavlović) i da je iza sebe ostavio preko milion dinara.

O prvom talasu crnogorskog stanovništva u Boliviju zna se vrlo malo, o drugom, između dva svjetska rata, u okviru jugoslovenskog korpusa ima statističkih podataka, među kojima je teško identifikovati one koji se odnose baš na Crnogorce, dok nakon Drugog svjetskog rata, pogotovo za posljednje decenije 20. vijeka, nalazimo nešto više, istina uopštenih, pojedinosti.

Iseljeništvo „jugoslovenskih naroda i narodnosti“, što znači i crnogorsko, u Boliviji se okupljalo oko tri osnovna društva: Jugoslovenskog pripomoćnog društva, u La Pazu, koje je posjedovalo dom i imalo 150 članova, od kojih desetak aktivnih; Pripomoćno društvo u Kočabambi, sa oko 400 članova i domom i Jugoslovensko društvo u Ururou, koje je brojalo 100 članova i imalo vlastiti dom. Mada su ova društva činili uglavnom hrvatski iseljenici, vjerovatno je da je u njima bilo i Crnogoraca.

To je vrijeme između 1975-1978. kada opada aktivnost tih društava, a karakteriše ih i visoka starost i veoma oštar sukob sa mladom generacijom, odnosno novodošlim iseljenicima (npr. u Kočabambi su zabranjivali čak i sahranu novodošlih iseljenika na iseljeničkom groblju). Tadašnja jugoslovenska država nije imala dovoljno mogućnosti za održavanje aktivnosti ovih društava.

Horhe Otašević 

Početkom šezdesetih godina 20. vijeka Boliviju je posjetio predsjednik SFRJ Josip Broz Tito koji je bio impresioniran tom zemljom, a posebno Kočabambom. On je svoje pozdrave 1966. uputio, preko počasnog konzula u tom gradu, našim iseljenicima i bolivijskom narodu.

Pojačana je narednih godina aktivnost našeg iseljeništva u Boliviji. Izabrane su nove uprave u iseljeničkim udruženjima.

„Jugoslovenska kuća“ u La Pazu dobila je novog predsjednika (1983). U istom gradu formiran je i „Odbor jugoslovenskih dama“, sa zanimljivim programom na kulturnom i socijalnom planu.

Jugoslovenske dame u Boliviji izdale su mali „Kuvar jugoslovenske kuhinje“ na španskom jeziku, sa 167 recepta jela iz svih krajeva Jugoslavije, pa i Crne Gore.

Povodom rođendana Josipa Broza Tita i Dana mladosti u Boliviji je (1985) organizovano više skupova i kulturnih manifestacija, u godini u kojoj se obilježavala 40 godišnjica pobjede nad fašizmom, oslobođenja zemlje i proglašenja Republike.

Gordan Stojović navodi da je početkom 21. vijeka politički lider pokrajine Santa Kruz, Branko Goran Marinković Jovićević, vođa pokreta za autonomiju te bogate bolivijske pokrajine. On ima presudnu ulogu u Komitetu za Santa Kruz. Marinković potiče iz jedne od najbogatijih familija u tom dijelu svijeta. On je Bolivijanac, ali i potomak Silvija Marinkovića, Hrvata porijeklom sa Brača i Crnogorke Radmile Jovićević. Oni su u Boliviju došli „krajem pedesetih godina prošlog vijeka“. U Crnoj Gori se malo zna za ovu vrlo eksponiranu političku ličnost koja „jednako ističe porijeklo svoje majke kao i porijeklo svoga oca“.

I neke druge značajne političke ličnosti Bolivije imaju crnogorsko porijeklo. Posebno je zanimljiva ličnost Andresa Selića, potomka Božidara Selića iz Morače, koji je početkom 20. vijeka preko Argentine stigao u Kočabambu, tada glavno mjesto okupljanja i sjedište emigranata sa jugoslovenskog prostora. Danas veći dio njih živi u središtu pokrajine – Santa Kruz dela Siera, koja se bori za autonomiju.

Taj Andres Selić, inače bolivijski pukovnik, poznat je svjetskoj javnosti po učešću „u hvatanju ikone gerilskih pokreta“ i jednog od vođa Kubanske revolucije, legendarnog Ernesta Če Gevare. Istina, sa ovim podvigom naš zemljak neće baš preslavno ući u istoriju.

Međutim, A. Selića, nakon državnog udara i svrgavanja ljevičarskog predsjednika Hoze Toresa Gonzalesa, novi predsjednik Hugo Bazner Suarez, kao jednog od glavnih vođa puča, postavio je za ministra unutrašnjih poslova Bolivije. Ali je zbog pokušaja novog puča brutalno likvidiran u svome kabinetu.

Kao druga značajna ličnost u Boliviji osamdesetih godina 20. vijeka je i Andres Petričević, koji je, takođe, porijeklom iz Crne Gore, a bio je i ministar saobraćaja. U pokrajini Santa Kruz njegova porodica ima ne samo veliki ugled nego i značajan ekonomski i politički uticaj.

Dr Horhe (Jorge) Otašević, takođe crnogorskog porijekla bio je visoki bolivijski funkcioner, dugogodišnji član Senata i ministar odbrane.

Pored pomenutih značajnih ličnosti i njihovog potomstva među ugledne i uticajne porodice porijeklom iz Crne Gore spadajujoš i: Ražnatovići, Kostići, Radonjići, Radovići, Jovićevići, Dabetići i drugi.

Glavna fotografija: Andres Selić