Nakon što su litvanske vlasti saopštile da od subote na snagu stupa zabrana prevoza robe obuhvaćene evropskim sankcijama u rusku enklavu Kalinjingrad preko njihove teritorijw, u ponedjeljak se oglasio i Kremlj.

Rusija je zatražila da Litvanija “odmah” ukine “neprijateljsku” zabranu prevoza robe koja ide za Kalinjingrad. Ako do toga ne dođe, Rusija će reagovati tako da zaštiti svoje interese, poručeno je u Moskvi najvišem litvanskom diplomati, prenosi Guardian.

Portparol Kremlja Dmitrij Peskov situaciju je opisao “kao više nego ozbiljnu”:

“Ovo je odluka bez presedana kojom se zapravo sve krši”, rekao je Peskov.

U svakom slučaju, riječ je o značajnom udaru na rusku enklavu, budući da željeznicom preko Litvanije Rusija tamo doprema niz dobara, među njima i ugalj, metale, građevinske materijale i naprednu tehnologiju koji su svi na listi EU sankcija Rusiji, prenosi “Jutarnji list”.

Guverner kalinjingradske oblasti Anton Alikhanov rekao je da će zabrana obuhvatiti oko 50 odsto roba koje Kalinjingrad uvozi.

“Smatramo da je to najozbiljnije kršenje… prava slobodnog tranzita u Kalinjingradsku regiju i iz nje”, rekao je Alikhanov.

S druge strane, Litvanija tvrdi da samo primjenjuje važeće sankcije koje je EU nametnula Rusiji. Tako je ministar vanjskih poslova Litvanije Gabrielius Landsbergis poručio:

“Litvanija ne radi ništa, ovdje je naprosto riječ o evropslim sankcijama koje su na snagu stupile 17. juna”.

Smješten između EU i NATO članica Poljske i Litvanije, Kalinjingrad prima zalihe iz Rusije željeznicom i plinovodom kroz Litvaniju.

Tu enklavu Crvena armija otela je u aprilu 1945. godine nacističkoj Njemačkoj i prepustila Sovjetskom savezu nakon Drugog svjetskog rata.

Kalinjingrad je sjedište ruske baltičke flote i ima razmještene projektile Iskander koji mogu nositi nuklearne bojeve glave. Nalazi se na obali Baltika, između Litvanije i Poljske, obje članice NATO saveza, i nema kopnenu granicu s Rusijom.

U februaru je Litvanija zatvorila svoj vazdušni prostor za letove iz Rusije u Kalinjingrad, prisilivši komercijalne prevoznike da voze dužom rutom preko Baltičkog mora.

Bivši ruski predsjednik Dmitrij Medvedev ocijenio je u ponedjeljak da su Sjedinjene Države te koje trebaju da mole Moskvu za smanjenje nuklearnog naoružanja.

Rusija i SAD, daleko najveće svjetske nuklearne sile, pregovarale su o nizu velikih sporazuma o smanjenju strateškog nuklearnog naoružanja otkad je Ronald Reagan prvi put došao na vlast 1981. godine.

Ali, ruska invazija na Ukrajinu uzrokovala je najozbiljniju krizu u odnosima između Rusije i Zapada od Kubanske krize 1962. godine, kada su mnogi strahovali da je svijet na rubu nuklearnog rata.

Medvedev, dok je bio predsjednik od 2008. do 2012. godine, potpisao je Novi START (Sporazum o smanjenju strateškog naoružanja) 2010. godine s Barackom Obamom u Pragu, a sporazum je zatim produžen u februaru 2021. godine na još pet godina, do 2026. godine.

“Sada je sve mrtva zona. Trenutno nemamo nikakvih odnosa sa SAD-om. Na nuli su”, rekao je Medvedev na Telegramu, raspravljajući o novom sporazumu o smanjenju strateškog nuklearnog naoružanja.

“Još nema potrebe s njima pregovarati (o nuklearnom razoružanju). To je loše za Rusiju”, rekao je Medvedev, koji je potpredsjednik Ruskog savjeta bezbjednosti.

“Neka se vrate trčeći ili dopužu natrag i zatraže to”, rekao je o pregovorima.

Rusija i SAD kontrolišu oko 90 odsto nuklearnih glava u svijetu, dok svaka zemlja posjeduje oko 4.000 nuklearnih glava u svojim vojnim zalihama, prema podacima Saveza američkih naučnika.

Medvedev, koji je kao predsjednik nastojao da se predstavi kao reformator koji želi bolje odnose sa Zapadom, predložio je da Moskva bude žešća prema SAD-u.

Spomenuo je pritom sovjetskog čelnika Nikitu Hruščova na Generalnoj skupštini Ujedinjenih nacija, koji je cipelom udarao po govornici.

“Postoji još jedna dokazana metoda komuniciranja s Amerikom na ovu temu – udarati cipelom po UN-ovoj govornici. Nekad je to funkcionisalo”.

Bijesan zbog kritika upućenih Sovjetskom Savezu o “gutanju” djelova Istočne Evrope, Hruščov je 1960. godine zamahnuo cipelom na Generalnoj skupštini, prema izvještaju New York Timesa, i udario njome o sto, prejosi Jutarnji list pisanje agencije Hina.

Foto: Dmitrij Medvedev i Vladimir Putin (Printscreen/FRANCE 24)