Bivši britanski premijer Toni Bler uključen je u razgovor o vođenju prelazne vlasti u Pojasu Gaze ako bude postignut dogovor o prekidu vatre, saznaje BBC.

Prema predlogu, za koji se navodi da ima podršku Bijele kuće, Bler bi predvodio upravljačko tijelo uz podršku UN i zalivskih zemalja, prije nego što vlast vrati Palestincima.

Iz njegovog kabineta saopštili su da Bler neće podržati bilo kakav predlog koji bi doveo do raseljavanja ljudi iz Gaze, prenosi BBC.

U avgustu je imao sastanak sa Donaldom Trampom kada su razgovarali o planovima za taj region, a koji je američki izaslanik za Bliski istok Stiv Vitkof opisao kao „veoma sveobuhvatne“.

Prema izvještajima Ekonomista, planovi bi mogli da podrazumijevaju da Bler vodi tijelo pod nazivom “Gaza International Transitional Authority” (GITA), što bi podrazumijevalo da UN bude “vrhovna politička i pravna vlast” u Gazi na pet godina.

Kao premijer, Bler je donio odluku da britanske snage učestvuju u ratu u Iraku 2003. godine, što je bilo jako kritikоvano u zvaničnoj istrazi o konfliktu, koja je utvrdila da je djelovao na osnovu pogrešnih obavještajnih podataka, bez sigurnosti o postojanju oružja za masovno uništenje.

Kada mu je istekao mandat 2007. godine Bler je bio specijalni izaslanik za Bliski istok za Kvartet međunarodnih sila (SAD, EU, Rusija i UN) gdje se fokusirao na ekonomski razvoj Palestine i stvaranje uslova za “rješenje sa dvije države”.

Izvještaji o njegovom mogućem angažovanju u tranzicionoj vlasti za Gazu pojavili su se nakon što je palestinski predsjednik Mahmud Abas u četvrtak rekao da je spreman da radi sa Trampom i drugim svjetskim liderima na implementaciji plana za mir sa dvije države.

Abas je naglasio da odbacuje buduću ulogu Hamasa u vlasti u Gazi i zahtijevao njihovo razoružanje.

Tokom konflikta, prenosi N1 Srbija, različiti predlozi o budućnosti Gaze su stizali od više strana. U februaru je Donald Tramp iznio planove koji su od tada, čini se, odbačeni, da SAD preuzmu “dugoročnu vlasničku poziciju” nad Gazom.

Ideja bi podrazumijevala prisilno raseljavanje Palestinaca iz tog regiona i bila bi u suprotnosti sa međunarodnim pravom, a SAD i Izrael su tvrdili da bi u pitanju bila “dobrovoljna emigracija.”

U martu SAD i Izrael su odbili arapski plan za postratnu rekonstrukciju Pojasa Gaze koji bi omogućio Palestinacima da ostanu u svojim domovima. Palestinska vlast i Hamas su podržali arapski plan, koji je predviđao da Gazom privremeno upravlja komisija nezavisnih stručnjaka i da se tamo rasporede međunarodni mirovnjaci.

U julu, francusko-saudijska međunarodna konferencija u Njujorku predložila je “tranzicionu administrativnu komisiju” za Gazu koja bi djelovala “pod okriljem palestinske vlasti”.

Ranije ove nedjelje, Velika Britanija je i formalno priznala Palestinu, zajedno sa Francuskom, Kanadom, Australijom i još nekoliko zemalja.

Velika Britanija i druge države su ponovile pozive za rješenje sa dvije države, što bi podrazumijevalo stvaranje nezavisne Palestine na Zapadnoj obali i u Pojasu Gaze, sa Istočnim Jerusalimom kao glavnim gradom, pored Izraela.

Izrael i SAD su kritikovali taj potez kao “nagradu za Hamas”.

Izraelska vojska pokrenula je kampanju u Gazi kao odgovor na napad Hamasa na južni Izrael 7. oktobra 2023. godine, u kojem je poginulo oko 1.200 ljudi, a 251 osoba je uzeta kao talac.

Prema podacima Ministarstva zdravlja pod kontrolom Hamasa, najmanje 65.502 ljudi je poginulo u izraelskim napadima na Gazu od tada. UN komisija za istragu navela je da je Izrael počinio genocid nad Palestincima u Gazi, što Izrael negira.

Foto: Toni Bler (Screenshot/Milken Institute)