Ukrajinska vojska u ponedjeljak je potvrdila da je oborila dva ruska aviona iznad Azovskog mora, područja koje je Rusija ranije smatrala sigurnim za svoje avione.

„Zahvaljujem vojsci na ovoj savršeno planiranoj i izvršenoj operaciji u regiji Azovskog mora”, objavio je šef ukrajinske vojske Valerij Zalužni.

Kijev tvrdi da su oboreni Berijev A-50, avion za nadzor i komandu iz vazduha, i Iljušin Il-22, takođe korišćen za komandu, prenosi agencija France Presse.

Dva aviona korišćena su u obavještajne svrhe, za identifikaciju ciljeva i koordinaciju trupa.

It’s now almost confirmed that a 🇷🇺 AWACS-equivalent aircraft was shoot down over the Sea of Azov. It’s not clear if
this was done by 🇺🇦 – which would be remarkable – or by 🇷🇺 friendly fire – which would be even more remarkable . The Kremlin will not be happy. pic.twitter.com/bZ0XWtHcES

— Carl Bildt (@carlbildt) January 15, 2024

I direktor ukrajinske obavještajne službe tvrdi da je oboren ruski “Bumblebee” A-50, što predstavlja veliki udarac za izviđačke sposobnosti Moskve iz vazduha”.

A-50 funkcioniše kao vazdušni sistem upozorenja i kontrole (AWACS). Proizvodi ga velika ruska kompanija Beriev. Sjedište kompanije i proizvodni pogoni grupisani su u blizini grada Taganroga, na sjevernoj obali Azovskog mora.

Nadograđena verzija A-50 u vazduhu je od 2011. godine. Modernizirana verzija aviona može nadzirati vazdušne mete na udaljenosti od oko 640 kilometara i gađati mete na Zemlji na udaljenosti od 450 kilometara.

Njegova oprema može istovremeno pratiti oko 300 ciljeva na Zemlji ili 40 ciljeva u vazduhu, prema izvještaju The National Interesta.

Avion AWACS takođe može koordinisati do 10 lovaca u misijama presretanja u avionu ili napada na zemlji, piše “Jutarnji list”. Može ostati u vazduhu duže vrijeme, s obzirom na sposobnost punjenja gorivom u vazduhu. A-50 obično lete s posadom od 15 članova, a cijena aviona je navodno veća od 300 miliona dolara.

Vjerovalo se da su ruske vazdušne snage imale 10 do 15 takvih aviona prije invazije na Ukrajinu, prema podacima iz baze podataka Svjetskog registra modernih vojnih aviona. Od toga je možda samo njih 5 ili 6 u operativnoj službi. Jedan je navodno teško oštećen dronom u februaru 2023, u napadu za koji su odgovornost preuzeli bjeloruski protivvladini partizani.

Confirmed by the Ukrainian command.
The biggest air kill of the war so far.

— Illia Ponomarenko 🇺🇦 (@IAPonomarenko) January 15, 2024

Ukrajinski novinar Ilia Ponomarenko tvrdi da je ovo najveći vazdušni trijumf ukrajinske vojske protiv Rusije do sada.

Ruske vlasti uglavnom ne priznaju gubitke na bojnom polju. Portparol Kremlja Dmitrij Peskov nije htio da komentariše te navode jer, kako tvrdi, nema dovoljno informacija o njima.

Nekoliko proratnih vojnih blogera, međutim, žalilo se zbog očitog obaranja A-50.

“Oštećeni Il-22 uspio je da dođe do aerodroma i sleti, o čemu svjedoče presretnuti razgovori na otvorenoj frekvenciji, ali s A-50, očito, situacija je puno tužnija”, napisao je Telegram kanal Colonelcassad.

Rusija je više puta tvrdila da ima potpunu nadmoć u vazduhu u odnosu na Ukrajinu, što se nije uvijek pokazalo tačnim, piše AFP.

Foto: Printscreen/Miketheavgeek