Još 2009. godine Centar za iseljenike priključio se incijativi Fonda za aktivno građanstvo koji je ustanovio nagradu za filantropiju „Iskra“, a čiji dobitnici su u proteklih 11 godina bili i brojni pojedinci i organizacije naše dijaspore u svijetu. Već kroz dodjelu ove nagrade pokazalo se da u dijaspori imamo veliki broj pojedinaca i udruženja koji su svojim radom, materijalnim i finansijskim davanjem zaslužili da budu javno istaknuti kao primjer humanosti, filantropije i solidarnosti.

Osim filantropije i dobročinstva trebalo je prepoznati i ostale oblasti u kojima naša dijaspora individualno ili organizovano, djeluje i ostvaruje rezultate vrijedne pažnje i isticanja. Cijeneći doprinos koji su pojedinci iz dijaspore i organizacije naših iseljenika davali i daju razvoju crnogorskog društva i promociji Crne Gore u svijetu, Uprava za dijasporu je zakonom ustanovila državne nagrade koje se dodjeljuju u sedam kategorija, i to: za doprinos očuvanju državnog identiteta i pripadnosti Crnoj Gori, za doprinos u oblastima kulture, nauke, diplomatije i promocije Crne Gore, unapređenje privrednog partnerstva sa Crnom Gorom, za dobročinstvo i za doprinos u oblasti sporta. Ove nagrade se dodjeljuju svake druge godine u okviru manifestacije „Dani dijaspore – iseljenika“, a do sada su uručene već dva puta.

Predsjednik Milo Đukanović sa dobitnicima nagrada, Bar 2019. godine

Prve nagrade laureatima je dodijelio predsjednik Vlade Crne Gore Duško Marković na manifestaciji organizovanoj u Petnjici 2017. godine, dok je druge nagrade uručio predsjednik Crne Gore Milo Đukanović 2019. godine u Baru. Pokazalo se da dijaspora izuzetno cijeni ovakvu pažnju od matice, koju doživljavaju kao priznanje za trud, rad i zalaganje koji ulažu na polju u kome djeluju. Kako je riječ o državnoj nagradi koja se dodjeljuje istaknutim iseljenicima i organizacijama dijaspore, sve dosadašnje laureate predstavićemo sa kratkim biografijama.

Dobitnici nagrade 2017. godine su:

Ljubo Dabović iz SR Njemačke – za očuvanje državnog identiteta i pripadnosti Crnoj Gori, Zavičajni klub „Bihor“ iz Luksemburga i Udruženje Crnogoraca Novog Sada – za doprinos u oblasti kulture, počasni konzul Crne Gore u Sloveniji Vojislav Kovač – za doprinos u oblasti diplomatije i promocije Crne Gore, Bedri Gul iz Turske – za unapređenje privrednog partnerstva sa Crnom Gorom, Ćazim Džaferović iz SAD-a – za dobročinstvo i Ljubomir Radanović iz Belgije – za doprinos u oblasti porta.

■ Ljubo Dabović

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti očuvanja državnog identiteta i pripadnosti Crnoj Gori.

Država: SR Njemačka.

Zanimanje: osnivač i predsjednik crnogorsko-franačkog udruženja „FRAMOG“iz Nirnberga.

Rođen je 22. maja 1943. godine u Baru, a od 1966. godine živi i radi u Nirnbergu, SR Njemačka. Osim uloge osnivača više tijela i organizacija naše dijaspore u Njemačkoj, obavljao je i funkciju sekretara Saveza sindikata Njemačke, gdje je vodio Savjetovalište za strane građane i pružao pomoć našim iseljenicima koji žive i rade u Bavarskoj. U 2003. godini, a u cilju jačanja saradnje između Bavarske i Crne Gore na privrednom, kulturnom, turističkom i društvenom polju, osniva „Franačko-Crnogorsko društvo“ (FRAMOG), čiji je predsjednik.

Ljubo Dabović i Udruženje „FRAMOG“ finansijski i materijalno pomažu socijalne institucije i organizacije u Crnoj Gori koje se brinu za osobe sa posebnim potrebama. Dodatno, učestvuje u organizovanju raznih susreta i saradnje između građana i institucija Crne Gore i Franačke/Bavarske. Takođe, dobitnik je nagrade za filantropiju „Iskra“ za životnu posvećenost razvoju rodnog kraja, najvećeg Ordena Njemačke od predsjednika ove zemlje „Savezni zaslužni krst sa trakom“, dok je Udruženje „FRAMOG“ 2012. godine dobitnik nagrade za filantropiju „Iskra“ u kategoriji specijalnog priznanja za organizovani doprinos dijaspore.

■ Zavičajni klub „Bihor”

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti kulture.

Država: Luksemburg.

Zavičajni klub „Bihor“ jedna je od najbrojnih organizacija naših iseljenika u svijetu.

Svojim aktivnostima već dugi niz godina daju ogroman doprinos na promociji obrazovne, kulturne, sportske i privredne saradnje sa svojom matičnom zemljom. Prepoznatljivi po velikoj privrženosti i posvećenosti kraju iz kog potiču, ZK Bihor je veoma angažovan na očuvanju i promociji kulture i tradicije Crne Gore, kroz aktivno učešće na brojnim manifestacijama, od kojih se naročito ističu realizacija tradicionalne manifestacije „Dani bošnjačke kulture“, te učešće na Međunarodnom kulturnom festivalu u Luksemburgu i izdavanje časopisa odnosno književno-informativne revije

„BIHOR“.

■ Udruženje Crnogoraca Novog Sada

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti kulture.

Država: R. Srbija.

Udruženje Crnogoraca Novog Sada osnovano je 4. decembra 2011. godine i broji preko 600 članova. Od osnivanja udruženje realizuje više aktivnosti u oblasti kulture, očuvanja nacionalnog identiteta, upotrebe jezika, pisma i informisanja na crnogorskom jeziku, te sprovođenje i drugih aktivnosti koje su značajne za crnogorsku zajednicu u Srbiji. Neke od najvažnijih aktivnosti koje je Udruženje Crnogoraca Novog Sada realizovalo su: „Dani Crne Gore u Novom Sadu“, „Crnogorsko kulturno veče“, „Velikani crnogorske umjetnosti“, Edukativna ekskurzija „Stazama predaka“, „Crnogorske igre i vještine“, svečana akademija „Kult Svetog Vladimira“ i dr.

■ Vojislav Kovač

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti diplomatije i promocije Crne Gore.

Država: R. Slovenija.

Zanimanje: bivši sportista i biznismen

Predsjednik Vlade Crne Gore Duško Marković uručuje nagradu počasnom konzulu Crne Gore u Sloveniji Vojislavu Kovaču, Petnjica, 31.7.2017.

Rođen je 5. septembra 1969. godine u Nikšiću, a nakon završene srednje škole sportska karijera i obrazovni put vode ga u Ljubljanu, gdje je bio istaknuti košarkaš. Predstavnik je Crne Gore u Svjetskoj veteranskoj ligi FIMBA. Od 1991. godine bavi se privatnim biznisom i vlasnik je uspješnih firmi iz oblasti građevine, trgovine i marketinga u Sloveniji i Crnoj Gori. Početkom devedesetih godina, u vrijeme sankcija međunarodne zajednice prema SRJ, aktivno je pomagao opstanak crnogorske privrede i privrednih subjekata i dao veliki doprinos u rješavanju ekonomskih i političkih pitanja Crne Gore u ovom, veoma teškom i složenom periodu. Posvećen je povezivanju privrednih subjekata Slovenije i Crne Gore sa konkretnim rezultatima investiranja slovenačkih preduzeća u crnogorsku privredu. Dodatno, posvećen je unapređenju odnosa između Crne Gore i Slovenije u oblasti ekonomije, promociji Crne Gore, javnog života, kulture i sporta. Vlada Crne Gore 2011. godine imenovala je Vojislava Kovača za počasnog konzula Crne Gore u Sloveniji.

■ Bedri Gul Muković

Kategorija: Nagrada za unapređenje privrednog partnerstva sa Crnom Gorom.

Država: R. Turska.

Zanimanje: bivši sportista i biznismen.

Premijer Crne Gore Duško Marković uručuje nagradu istaknutom iseljeniku Bedri Gul Mukoviću

Rođen je 1958. godine. Osnivač je i prvi predsjednik Udruženja Jugoslavija – Crna Gora, koje okuplja veliki broj iseljenika porijekom iz Crne Gore. Dao je veliki doprinos unapređenju privrednog partnerstva Turske sa Crnom Gorom i u tom smislu inicirao je i organizovao brojne sastanke, u Istanbulu i Podgorici, privrednika iz Turske sa predstavnicima državnih organa i privrednim subjektima u Crnoj Gori. Njegove aktivnosti rezultirale su i brojnim investicijama. Osim aktivnosti u dijelu privredne saradnje, vrijedi istaći njegovu aktivnost na planu organizovanja i povezivanja naše dijaspore u Turskoj sa Crnom Gorom.

Inicirao je bratimljenje gradova Adane i Bara, Karaisalija i Berana, kao i Kirklarelija i Rožaja.

■ Ćazim Džaferović

Kategorija: Nagrada za dobročinstvo

Država: SAD.

Zanimanje: biznismen.

Ćazim Džaferović

Rođen je 14. juna 1956. godine u Baru.

Više od 40 godina živi i radi u Njujorku kao uspješan biznismen. Podržava brojne aktivnosti koje realizuju Generalni konzulat CG u Njujorku, organizacije iseljenika i pojedinci. Džaferović je jedan od najvećih donatora barskoj bolnici 2004. godine, a podržao je i izgradnju sva tri vjerska objekta, puteva i druge infrastrukture, pomagao referendumsku kampanju i učestvovao u nizu drugih humanitarnih aktivnosti, ne samo u Baru, već u cijeloj Crnoj Gori. O tome nikad nije želio mnogo da govori, već skromno ističe: „Ima li veće sreće nego nekome pomoći kada možete”.

■ Ljubomir Radanović: Nagrada za doprinos u oblasti sporta.

Država: K. Belgija.

Zanimanje: bivši sportista i sportski radnik.

Rođen je 21. jula 1960. godine na Cetinju.

Diplomu fudbalskog trenera stekao je 1996. godine u Belgiji, dok je licencu FIFA dobio 1998. godine. Među ostvarenim sportskim rezultatima ističu se 3 osvojena šampionata Jugoslavije, finale kupa Belgije, Kup Šampiona i Kup UEFA, bronzana medalja na Olimpijskim igrama u Los Anđelesu, Kup Evrope u Francuskoj, kao i kvalifikacije za Svjetski šampionat 1988. godine.

Dobitnik je nagrade „13. novembar“ Prijestonice Cetinje za rezulate od posebnog značaja za opštinu.

Jedan je od osnivača „SOS Vilage“ – Fondacije za pomoć nezbrinutoj djeci, u Belgiji.

Dobitinici nagrada 2019. godine su: prof. dr Milenko Perović – nagrada za očuvanje državnog identiteta i pripadnosti Crnoj Gori; Veljko Bulajić – nagrada za doprinos u oblasti kulture; prof. dr Nadežda Basara – nagrada za doprinos u oblasti nauke; Refik Radončić – nagrada za doprinos u oblasti diplomatije i promocije Crne Gore; Duško Ivanović – nagrada za doprinos u oblasti sporta; Kulturni centar Rumija – nagrada za dobročinstvo; Veselin Mijač – nagrada za unaprijeđenje privrednog partnerstva sa Crnom Gorom.

■ Prof. dr Milenko Perović

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti očuvanja državnog identiteta i pripadnostiCrnoj Gori.

Država: R. Srbija.

Zanimanje: profesor filozofije

Utemeljivač je katedre za filozofiju u Novom Sadu. Svi nastavnici, asistenti i saradnici iz oblasti filozofskih nauka bili su Perovićevi magistrandi i doktorandi. Izdao je veliki broj knjiga studija i tekstova. Izuzetnom naučnom i univerzitetskom karijerom dao je nemjerljiv doprinos opstanku crnogorske manjine i očuvanja nacionalnog i kulturnog identiteta Crnogoraca u R. Srbiji. Perovićevi istrajni napori doprinijeli su da se afirmiše i učvrsti svijest o identitetu crnogorskog jezika.

Svojim znanjem značajno je uticao na proces standardizacije crnogorskog jezika, izradi standardološke literature i osnivanju Fakulteta za crnogorski jezik i književnost, čime je značajno uticao na razvoj crnogorskog nacionalnog i kulturnog identiteta kako u matičnoj državi tako i u dijaspori.

■ Veljko Bulajić

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti kulture.

Država: R. Hrvatska.

Zanimanje: filmski reditelj.

Veljko Bulajić

Jedan je od nacjenjenijih reditelja na Balkanu. Njegovi filmovi postali su dio crnogorske kulturne baštine i veza brojnih iseljenika sa matičnom državom. Dao je značajan doprinos promociji crnogorske kulture van njenih granica.

U kvalitetnom opusu filmova koje je režirao izdvaja se „Bitka na Neretvi“, koja je 2010. godine odlukom međunarodnog žirija, uvrštena među 10 najboljih ratnih filmova svjetske kinematografije.

Režirao je i sljedeće filmove: „Vlak bez voznog reda“, „Rat“, „Uzavreli grad“, „Kozara“, „Skopje 63“, „Bitka na Neretvi“, „Atentat u Sarajevu“, „Čovjek koga treba ubiti“, „Visoki napon“, „Veliki transport“, „Obećana zemlja“, „Donator“, „Libertas“, „Bijeg do mora“ i druge.

Dobitnik je brojnih međunarodnih nagrada.

■ Prof. dr. med. Nadežda Basara

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti nauke.

Država: SR Njemačka.

Prof.dr. med. Nadežda Basara

Zanimanje: Univerzitetski profesor medicine i doktor medicinskih nauka, Specijalista interne medicine (sub-spec. hemato/onkologija) i kliničke farmakologije Jedna je od najpriznatijih hematologa, transplantatora matičnih ćelija i onkologa u svijetu. Profesorka dr. Basara (rođena Ivović) je uvijek spremna da pomogne svim ljudima iz Crne Gore i nebrojeno puta je bila luka spasa za brojne Crnogorce, kako iz matične države tako i iz dijaspore. Takođe, pomagala je domaćim ljekarima na putu usavršavanja u oblastima medicine za koje se specijalizovala u Njemačkoj.

Veoma je uspješna u liječenju leukemija, anemija, limfoma, raka pluća i digestivnog trakta, i drugih malignih i nemalignih bolesti, čime je spasila veliki broj ljudskih života. Direktorka je interne medicine na „Malteser St. Franziskus Hospital“ u Flensburgu u SR Njemačkoj koja se zahvaljujući naučnom i ljudskom angažmanu i uspješnim rezultatima u liječenju onkoloških i hematoloških bolesti svrstava u sam svjetski vrh.

■ Refik Radončić

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti diplomatije i promocije Crne Gore.

Država: SAD.

Zanimanje: biznismen.

Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović uručuje nagradu istaknutom iseljeniku Refiku Radončiću, Bar, 2019. godine

Dao je nemjerljiv doprinos na promociji građanske Crne Gore, njenog kulturnog nasljeđa i vrijednosti zdravog ekonomskog prosperiteta i razvoja zemlje. Poznat kao veliki filantrop među našim iseljenicima. Dao je nemjerljiv doprinos promovisanju crnogorske nezavisnosti u Njujorku. Kao uspješan poslovni čovjek u svojim kompanijama zapošljava ljude porijeklom iz Crne Gore, a uvijek i svuda u poslovnim krugovima ističe i promoviše svoju matičnu zemlju Crnu Goru. Inicijator je ideje i predsjednik fondacije za izgradnju Crnogorske kuće u Njujorku koja je trebala da služi kao mjesto za promovisanje svih vrijednosti Crne Gore, gdje je bio jedan od najvećih donatora.

Svoj restoran Renaissance u Astoriji bez nadoknade ustupa za svaku vrstu promocije Crne Gore, kao i za potrebe udruženja „Fondacija Gusinje“ čiji je osnivač.

■ Veselin Mijač

Kategorija: Nagrada za unapređenje privrednog partnerstva sa Crnom Gorom.

Veselin Mijač

Država: K. Švedska.

Zanimanje: biznismen.

Rođeni Podgoričanin koji je svoju karijeru u građevinarstvu, upravljanju nekretninama i hotelijerstvu gradio u Švedskoj. Značajan doprinos dao je matičnoj državi investicijama kao što su kupovina jednog od najvećih tržnih centara u Crnoj Gori „Mall of Montenegro“, hotela „Ramada“ i zgrade „Europoint“, prve zgrade u Podgorici koja je posvećena ekološkim metodama funkcionisanja. Veoma značajna stvar kod investicija gospodina Mijača jeste što će vremenom otvoriti prostor firmama iz Švedske da ulažu u Crnu Goru i time prikazati matičnu državu kao sigurnu i pouzdanu destinaciju za strane investicije. Poslovna grupa Veselina Mijača zapošljava oko 100 ljudi. Kompanija koju je stvorio i vodi sinonim je za uspjeh i upravljanje poslovima po najvišim svjetskim standardima.

■ Kulturni centar „Rumija”

Kategorija: Nagrada za dobročinstvo.

Država: SAD.

Osvjedočeni su dobrotvori i organizatori brojnih humanitarnih akcija u Čikagu i SAD-u. Jedno od naših najorganizovanijih udruženja osnovano 1995. godine u Čikagu. Osnovni cilj i zadaci udruženja su: međusobno pomaganje članova udruženja, pružanje humanitarne pomoći ljudima u nevolji, dobrotvorne aktivnosti čiji je cilj razvoj kraja iz kojeg potiču članovi udruženja. Među brojnim organizovanim humanitarnim akcijama ističu se: finansiranje izgradnje puteva, vodovoda i ulične rasvjete u Mrkojevićima u vrijednosti od 200.000 eura, izgradnja i opremanje osnovnih škola u Mrkojevićima, Pečuricama, Dobroj Vodi, Gorani i Kunjama u iznosu od 72.000 eura, izgradnja i obnova vjerskih objekata i kulturno-istorijskih spomenika na područiju opštine Bar u iznosu od 690.000 eura. U različitim humanitarnim akcijama u prethodnom periodu skupljeno je 148.000 eura za pomoć teško bolesnim građanima Crne Gore, rekonstrukciju bolnice u Starom Baru i pomoć stradalim u katastrofalnoj voznoj nesreći na Bioču.

■ Duško Ivanović

Kategorija: Nagrada za doprinos u oblasti sporta.

Država: R. Turska.

Zanimanje: košarkaški trener.

Duško Ivanović

Jedan je od nacjenjenijih košarkaških trenera u Evropi sa značajnim brojem osvojenih medalja, kako u ulozi igrača tako i u ulozi trenera. Dao je značajan doprinos referendumskoj kampanji, oduvijek posvećen svim vrijednostima crnogorskog društva. Čovjek koji je u sportskom smislu jedan od najreprezentativnijih predstavnika matične države. U igračkoj karijeri nastupao je za Jedinstvo iz Bijelog Polja, Budućnost iz Podgorice, Jugoplastiku iz Splita, Đironu, Limož i Friburg. U trenerskoj karijeri vodio je Friburg, Limož, Baskoniu (u više navrata), Barselonu, Panatinaikos, Himki i Bešiktaš. Trenirao je i reprezentacije Švajcarske i Bosne i Hercegovine. Kao igrač osvojio je 2 Kupa evropskih šampiona, 3 Prvenstva Jugoslavije i 1 Kup Jugoslavije, dok je kao trener osvojio sa Friburgom Kup i Prvenstvo Švajcarske, sa Limožem Prvenstvo, Kup Francuske i Kup Radivoja Koraća, sa Baskonijom 2 Prvenstva, 3 Kupa i Superkup Španije, sa Barselonom Kup Španije i sa Panatinaikosom Kup Grčke.

Glavna fotografija: Dobitnici nagrada 2017. godine