Prije više od jednog vijeka počele su osme po redu – druge u Francuskoj – Olimpijske igre, koje su održane u Parizu. Ove igre ostaće upisane kao prve na kojima je Jugoslavija, tadašnja Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, osvojila medalju u bilo kojoj disciplini – i to, ni manje ni više, nego dvije zlatne.

Igre u Parizu počele su 4. maja i trajale sve do 27. jula 1924. godine – te godine je zvanično proslavljeno punoljetstvo Olimpijskih igara. Na tim igrama je poslednji put predsjedavao Pjer de Kuberten, poznat kao osnivač Međunarodnog olimpijskog komiteta (MOK), pa su shodno tome na turniru prvi put predstavljene zastave MOK, zemlje domaćina i zemlje domaćina narednih igara.

U „Gradu svjetlosti“ takmičilo se u 126 disciplina iz 17 sportova, mnogo manje u odnosnu na današnjih 329 u 32 sporta. Tadašnja Jugoslavija imala je ukupno, prema podacima Olimpijskog komiteta Srbije, 37 sportista u sedam sportova (atletika, biciklizam, gimnastika, konjički sport, plivanje, rvanje, fudbal), od kojih su svi bili muškarci – manje od pet odsto takmičara na turniru, od više od 3.000, bile su žene. Mnoge tadašnje discipline više se ne održavaju na igrama, a možda i najzanimljivija je rad slikarskom četkicom.

Gimnastičar Leopold Leon Štukelj je sve započeo. „Čovjek od gume“, nadimak koji mu je dat zbog nevjerovatne savitljivosti koju je prikazivao u gimnastici, rođen je u Novom Mestu (Novi Grad) u Sloveniji 1898. godine.

Štukelj je počeo da se bavi gimnastikom rano, ali mu je Prvi svjetski rat naglo prekinuo put kojim je krenuo. Mobilisan je od strane austrougarske vojske sa 18 godina, da bi tri godine kasnije, u Novom Sadu, nastupio na proslavi jugoslovenskog sokolstva. Na Svjetskom prvenstvu u Ljubljani 1922. osvojio je sedmo mjesto, a to mu je otvorilo put ka Olimpijskim igrama u Parizu i za sve ono što će se dogoditi posle njih.

Zanimljivo je da tadašnja Jugoslavija nije htjela da nastupa na Olimpijskim igrama zbog, kako su naveli, „lošeg kvaliteta takmičenja i skupoće odlaska“. Upravo je Štukelj bio jedan od gimnastičara koji su se zalagali da se ide, te je upravo on tada i  ispisao istoriju: donio je Jugoslaviji prvu medalju u istoriji igara. Ne samo da je donio prvu medalju bivšoj zemlji, već je donio zlato – i to ne jednu zlatnu, već dvije. Štukelj je u vježbama na karikama (vratilu) i višeboju bio trijumfalan, a na horizontalnoj šipci je postavio lični rekord i na kraju bio bolji od Roberta Pražaka iz Čehoslovačke za 0.17 poena.

Štukelj se kasnije prisjećao koliko je, u stvari, odlazak na samo takmičenje bilo teško.

„U Pariz smo doputovali dva dana pred početak takmičenja. Nije bilo vremena za pošten trening. Stanovali smo u trećerazrednom hotelu jer, naravno, para za nešto bolje nismo imali“,  rekao je Štukelj, dodajući da je dosta skromno proslavio istorijski uspjeh.

„Skromno, ali dosta veselo proslavili smo taj uspjeh, a odmah sjutradan uputili smo se kući, jer para za dalji boravak u Parizu nije bilo“.

Nakon Pariza osvojiće još četiri medalje na Olimpijskim igrama: u Amsterdamu četiri godine kasnije osvojio je još jedno zlato na krugovima, kao i dvije bronzane medalje u ekipnom višeboju i individualnom višeboju, da bi onda u Berlinu 1936. godine osvojio srebrnu medalju na krugovima. Sa ukupnu šest osvojenih medalja, Štukelj je najuspješniji jugoslovenski olimpijac svih vremena, a računajući sva velika takmičenja na kojima je nastupao – ima ih ukupno 20 – osam zlatnih i po šest srebrnih i bronzanih.

Štukelj je istinski bio jedna koloritna pojava. Pored gimnastike bio je sjajan atletičar i plivač, a takođe je završio studije prava 1927. godine, pa je nakon sportske karijere bio sudija u svom rodnom Novom Mestu, a kasnije i u Mariboru, gdje je proveo ostatak života.

Ipak, nije sve u njegovom životu bilo toliko graciozno. Prema nekim informacijama, smatra se da je bio član četnika, kao i to da je imao veze sa Informativnom službom Velike Britanije – što mu nije pomagalo u odnosima sa tadašnjim komunističkim režimom. Sve to je dovelo do toga da završi i u zatvoru, u iscrpljujućem procesu koji je trajao dvije godine.

Štukelj je na kraju, i pored turbulentne političke prošlosti, proglašen „najvećim Slovencem 20. vijeka, kao i „najboljim slovenačkim ministrom spoljnih poslova“.

Bio je počasni gost na Olimpijskim igram u Atlanti 1996. godine kao najstariji živi olimpijski pobjednik. Ljudi bliski njemu su svjedočili da je sve do smrti vježbao svakog dana, što bi i objasnilo njegov dugački životni vijek  – preminuo je samo četiri dana prije svog 101. rođendana.

U znak sjećanja i zahvalnosti na njegov lik i djelo, sportske dvorane u Novom Mestu i Mariboru nose njegovo ime.

Izvor: nin.rs

Foto: Leopold Leon Štukelj (Wikipedia)