Ministar ekologije, prostornog planiranja i urbanizma Ratko Mitrović obavijestio je gradonačelnika Budve Marka Bata Carevića da je taj vladin resor pristupio izradi urbanističkog projekta kojim će biti obuhvaćeno dva hektara zemlje Mitropolije crnogorsko-primorske – Dobru crkve Sveta Petka na zaobilaznici, kako bi se stvorile mogućnosti da se gradi najveći saborni hram na crnogorskoj obali – Hram Svetog apostola i jevanđeliste Marka.

To je Vijestima potvrđeno u Opštini Budva.

Carević je tražio od Vlade da što prije započne izradu tog planskog dokumenta, jer je to preduslov kako bi Srpska pravoslavna crkva mogla da na mjestu gradske kapele izgradi pravoslavni hram.

Mitropolija crnogorsko-primorska je još 28. jula prošle godine predala v. d. glavnog gradskog arhitekte Mladenu Ivanoviću zahtjev za davanje saglanosti na idejno rješenje budućeg hrama. Ivanović, koji je obavljao funkciju glavnog arhitekte u vrijeme administracije Nikole Divanovića (DPS), pozivajući se na važeći Detaljni urbanistički plan “Podkošljun” predočio je Mitropoliji da je neophodno da se za crkveni kompleks mora izraditi urbanistički projekat, za šta je zaduženo tada bilo Ministarstvo održivog razvoja.

Mitropolija je u novembru dostavila dopis novom v. d. glavnom gradskom arhitekti Vladanu Stevoviću, koga je imenovao Carević nakon smjene lokalne vlasti, da odustaje od zahtjeva, jer je i od novog gradskog arhitekte upozoren da mora da se uradi urbanistički projekat.

Imajući u vidu da je više navrata isticao da će za vrijeme njegovog mandata započeti gradnja hrama čiju maketu drži u svom kabinetu, Carević je nakon što je imenovan novi ministar urbanizma zatražio da se radi urbanistički projekat. Ministar Mitrović dostavio je Careviću i predlog odluke o izradi urbanističkog projekta, koji je potpisao premijer Zdravko Krivokapić.

“Molimo da nam dostavite sugestije u odnosu na planirane kapacitete, broj vjernika za koji se predviđa kompleks, kao i vrstu i tiipove objekata koje bi kompleks obuhvatao: administrativne objekte, paraklisi, zvonici…”, naveo je u dopisu Mitrović gradonačelniku Budve.

U Odluci o izradi urbanističkog projekta za kompleks pravoslavnog sabornog hrama u Budvi, koju potpisuje Krivokapić, navodi se da izrada “urbanističkog projekta predstavlja planski osnov za uspostavljanje prepoznatljive arhitektonske fizionomije u kompleksa kroz izgradnju pravoslavnog Sabornog hrama na crkvenom zemljištu”.

“Površina obuhvata urbanističkog projekta iznosi oko 20.493 kvadrata. Za UP će se raditi strateška procjena uticaja na životnu sredinu, a finansijska sredstva potrebna za izradu UP obezbijediće se iz budžeta Crne Gore u iznosu od 12.000 eura. Rok za izradu urbanističkog projekta je 12 mjeseci od potpisivanja ugovora sa rukovodiocem izrade planskog dokumenta. UP se radi na osnovu programskog zadatka”, navodi se u odluci.

Carevićeva administracija je prije nasilne smjene davala podršku Mitropoliji da započne gradnju hrama, uz obećanje da će Opština sa svoje strane sa crkvene zemlje ukloniti gradsku kapelu i premjestiti je stotinjak metara dalje u okviru groblja, kako bi se oslobodila parcela za gradnju hrama.

Na odluku da započne gradnju svakako je uticao i poslovni aranžman SPC sa kompanijom HDL, jer je Mitropolija susjednu parcelu, pored kapele ustupila u dvodecenijski zakup trgovačkom lancu, koji je na tom mjestu izgradio dvoetažni veliki hipermarket.

Nekadašnja glavna gradska arhitektica Ana Samardžić je 2019. dala saglasnost na idejno rješenje poslovno-trgovačkog kompleksa HDL. Idejnim rješenjem na crkvenoj zemlji predviđene su dvije faze – jedna koja podrzumijeva gradnju jednospratnog poslovno-trgovačkog centra i druga faza predviđa gradnju II, III, IV i V sprata sa ukupno 59 stanova.

Da bi HDL mogao da izgradi supermarket, bilo je potrebno kompletiranje parcele, pa je početkom novembra 2018. Skupština opštine, tijesnom odborničkom većinom, dala zeleno svjetlo lancu supermarketa da im se za 154 hiljada eura proda 483 kvadrata opštinske zemlje.

Za to da se gradi supermarket glasalo je deset odbornika tada vladajuće koalicije i to šest iz redova DF-a, tri iz Crnogorske, SNP-a i nezavinsni odbornik Stevan Džaković. Protiv je bilo devet odbornika – sedam Demokrata, nezavisna odbornica Dragana Vujović i odbornica URA Božena Jelušić. Bukvalno je glas jednog odbornika prevagnuo da se HDL-u proda opštinska zemlja.

OSTVARENA AMFILOHIJEVA ŽELJA

Pokojni mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije je za Vijesti prije dvije godine najavio gradnju hrama u Budvi, navodeći da će to biti ukras grada.

“Ako Bog da, gradićemo hram apostola Marka, a to sada i od Budvana zavisi. I treba da se sagradi, jer je to najstariji hram koji je bio. Vrijeme je da se taj hram obnovi. Apostol Marko je preko onog lava (Sveti Marko se na slikama obično prikazuje s krilatim lavom, jer on naglašava snagu uskrsnuća i savladavanja smrti – prim aut.), a lav je u grbu Crne Gore. Ako hoćemo da osveštamo i grb Crne Gore na pravi način, onda treba da gradimo i hram Svetog apostola Marka”, kazao je tada mitropolit.

Prema njegovim riječima hram će biti ukras Budve.

“Budva je izrasla u veliki grad. Taj hram će biti ukras Budve i njena duša. Ovdje treba da se sagradi pravi hram posvećen apostolu Marku, svjedoku vječne i neprolazne ljubavi”, kazao je Amfilohije.

UZ SABORNI HRAM PLANIRAN I VRTIĆ

Saborni hram, u prvobitnom idejnom rješenju koje je dostavljeno Opštini i na osnovu koga je urađena maketa, trebalo bi da bude kapaciteta 500-700 ljudi.

Planiran kao centralno dominantna građevina u sklopu duhovno-sakralnog kompleksa kod postojećeg hrama Svete Petke, krstionice Svetog Jovana i parohijskog doma.

“Hram ima dužinu 31,65, širinu 26,8 metara, a ukupna visina hrama od platoa do vrha krsta kupole je 24,48 metara. Objekat hrama osmišljen je kao trobrodna bazilika po ugledu na ranohrišćanske bazilike poput kojih osnova ima formu upisanog krsta”, navodi se u idjenom rješenju.

Interesantno je da je u okviru kompleksa planirana u drugoj fazi i gradnja vrtića “Heruvim”.

Foto: Idejno rješenje hrama