Maribor, slovenački grad, zahvaljujući Crnogorskom kulturnom društvu „Komovi“ i njihovoj trodnevnoj manifestaciji „Dani Crne Gore u Sloveniji“, koja je održana od 16. do 18. oktobra 2025. godine na više lokacija u tom gradu, uz podršku Ministarstva za dijasporu Crne Gore, Ambasade Crne Gore u Republici Sloveniji, Počasnog konzulata Crne Gore u Sloveniji i Kulturnog centra crnogorskih društava Slovenije, bio je stjecište i dom crnogorske tradicije, kulture i svih naroda koji Crnu Goru nose u srcu.

Tokom tri dana, Maribor je zaista bio središte susreta umjetnosti, kulture, turizma i prijateljstva između Crne Gore i Slovenije, a ova manifestacija okupila je brojne učesnike iz Crne Gore, Slovenije i dijaspore, predstavljajući bogatstvo crnogorske kulturne baštine, ali i multietnički duh zemlje u kojoj različitost predstavlja snagu zajedništva.

Manifestacija je otvorena nastupom Oxane Pečeny, poznate violinistkinje i koncert-majstorice simfonijskog orkestra Slovenskog narodnog gledališča iz Maribora, a potom je Dragan Tufegdžić, ambasador Crne Gore u Republici Sloveniji, otvorio izložbu slika crnogorske umjetnice Hajdane Kostić Hajdi. U govoru je istakao značaj crnogorske dijaspore i potrebu za daljim jačanjem kulturnih mostova između Crne Gore i Slovenije.

Otvaranju “Dana Crne Gore u Sloveniji” prisustvovao je i Srečko Vilar, podžupan Grada Maribora, koji je u svom obraćanju naglasio važnost saradnje i prijateljstva između Crne Gore i Slovenije, kao i vrijednost kulturnog povezivanja dvije države.

Trodnevni program manifestacije spojio je umjetnost, turizam, gastronomiju i tradiciju – stvarajući tako most između Crne Gore i Slovenije, između domovine i dijaspore, pa je Maribor sva tri dana bio dom crnogorske tradicije i svih naroda koji Crnu Goru nose u srcu.

Prvog dana organizovano je i sportsko druženje, odnosno prijateljski fudbalski meč između ekipa dijaspore Crne Gore i veterana NK Maribor.

Drugi dan manifestacije bio je posvećen turizmu i gastronomiji Crne Gore, a predstavnici Nacionalne turističke organizacije Crne Gore i lokalnih turističkih organizacija Gusinja, Cetinja, Rožaja i Danilovgrada predstavili su prirodne ljepote, kulturne znamenitosti i ponudu aktivnog turizma Crne Gore.

Medijator predstavljanja turističkih programa bila je članica Crnogorskog kulturnog društva „Komovi“ Maribor, Ilda Huremović.

Tokom tog predstavljanja posjetiocima su podijeljeni darovni turistički vaučeri, koje će moći da iskoriste prilikom dolaska u Crnu Goru.

Nakon predstavljanja turističkih potencijala, brojni posjetioci imali su priliku da degustiraju autentične specijalitete tradicionalne crnogorske kuhinje koje su pripremile članice NVU „Žene Bara“, udruženja poznatog po humanitarnom radu i društvenom angažmanu u Crnoj Gori. Brojnu gosti su bili ooduševljeni zbog vrhunske organizacije i atmosfere.

Završnog dana, odnosno u subotu, 18. oktobra, održana je promocija posebnog dvojezičnog izdanja časopisa “Komun@”, koji je po prvi put štampan na crnogorskom i slovenačkom jeziku.

Na promociji su govorili Vojislav Kovač, počasni konzul Crne Gore u Sloveniji, i Denis Martinović, v.d. generalnog direktora Direktorata za saradnju sa dijasporom Ministarstva za dijasporu Crne Gore.

O ovom posebnom tematskom izdanju govorili su i Igor Đurović, novinar ljubljanskog „Dela“ crnogorskog porijekla, zatim doc. dr Peđa Ašanin Gole, profesor na Fakultetu za primijenjene društvene studije u Sloveniji, i mr Amer Ramusović, glavni i odgovorni urednik časopisa “Komun@”.

Tokom promocije istaknuto je da časopis “Komun@”, koji već 15 godina njeguje crnogorsku kulturnu baštinu i identitet, ovim brojem dodatno učvršćuje veze Crne Gore i Slovenije.

Uvodnik za ovaj broj napisao je Milan Kučan, prvi predsjednik samostalne Republike Slovenije, dok se kroz stranice broja predstavljaju tekstovi koji svjedoče o bogatim kulturnim vezama Crne Gore i Slovenije. Posebno su istaknuti tekstovi o znamenitim ličnostima koje povezuju dvije zemlje – Radomiru Iliću, Momu Vukoviću, Dragici Petrovič, Milanu Rakočeviću, Peđu Miloviću, Andreju Žakelju, Zoranu Zakrajšeku i drugima, kao i članci o počasnom konzulu Crne Gore u Sloveniji Vojislavu Kovaču, te o diplomatskim vezama koje grade nova poglavlja saradnje.

U ovom broju “Komune” čitaoci mogu pronaći i tekstove o crnogorskim društvima u Sloveniji i slovenačkim u Crnoj Gori, o Njegoševim putovanjima kroz Sloveniju, kao i o kulturnim spomenicima koji povezuju Njegoša i Prešerna.

Na kraju promocije, ispred uredništva i redakcije časopisa “Komun@”, glavni urednik Amer Ramusović uručio je Nori Pavićević, sekretarki Crnogorskog kulturnog društva „Komovi“ Maribor, zahvalnicu i ukoričene sve brojeve časopisa koji su do sada štampani, kao znak saradnje i podrške zajedničkim projektima.

Zahvalnicu je dodijelio i Remzu Skenderoviću za izuzetan doprinos u pripremi ovog broja časopisa, a medijator promocije bila je arhitektica Irina Damjanović, članica Crnogorskog kulturnog društva “Maribor”.

Centralni događaj manifestacije bio je svečani program pod nazivom „Veče tradicije, muzike i zajedništva“, održan u prepunoj sali “Štuka”, koji je u gotovo dvosatnom programu okupio brojne izvođače iz Crne Gore, Slovenije i regiona. Na početku programa prisutnima su se obratili Mirsad Azemović, ministar za dijasporu u Vladi Crne Gore, Vildan Ramusović, predsjednik Crnogorskog kulturnog društva „Komovi“ Maribor, ispred organizatora, te Igor Jurišič, gradski odbornik u Skupštini grada Maribora”, saopšteno je iz Crnogorskog kulturnog društva „Komovi“ Maribor.

Azemović je uručio Dragici Petrovič plaketu počasne predsjednice Crnogorskog kulturnog društva „Komovi“, kao priznanje za njen dugogodišnji doprinos kulturnom povezivanju Crne Gore i Slovenije.

Publika je potom uživala u nastupima operske pjevačice Petre Radulović iz Beča, koja je izvela himnu Crne Gore, te poznate slovenačke glumice crnogorskog porijekla Milade Kalezić, koja je interpretirala stihove Petra II Petrovića Njegoša. Nakon nje, Nora Pavićević, sekretarka CKD „Komovi“ Maribor, kazivala je stihove Franca Prešerna, čime je simbolično povezan kulturni prostor Crne Gore i Slovenije.

Uz gromoglasne aplauze publike, veče su obogatili i brojni ansambli: folklorni ansambl „Crna Gora“ iz Podgorice, KUD „Budućnost“ iz Luksemburga, ženski pjevački zbor „Montenegro“ iz Zagreba, kao i prijateljska društva iz Slovenije – bosansko KUD „Bosanski dijamant“, Srpsko kulturno društvo “Maribor” i slovenska akademska folklorna grupa „Študent“.

Program su vodile članice Crnogorskog kulturnog društva „Komovi“ Maribor, Velda Bešić i Nora Pavićević.

Crnogorsko kulturno društvo „Komovi“ zahvaljuje sponzorima i prijateljima manifestacije: Ministarstvu za dijasporu Crne Gore, Ambasadi Crne Gore u Sloveniji, Konzulatu Crne Gore u Republici Sloveniji, Kulturnom centru crnogorskih društava Slovenije, kao i preduzećima Senko MB, Medis M i MKSMont; partnerima iz Vetrinjskog dvora, Štuka, restoranima “Ankora” i “Baščaršija”, kao i prijateljima iz Academie Maribor i Vina Koper.

Za vizuelni izgled i brending manifestacije zaslužna je Nikolina Ćoso.

Foto: Crnogorsko kulturno društvo „Komovi“