Dana 16. aprila 2025. godine, u gradu San Antonio de Areco, Buenos Aires, Republika Argentina, održana je svečanost u čast crnogorskih iseljenika koji su potpisali Akt nezavisnosti i slobode Crne Gore u gradu Zarate, Buenos Aires, 24. avgusta 1925. godine.

Ovaj komemorativni događaj inicirao je Esteban Armando Martinović sa svojom porodicom, ugledni građanin grada Areco i potomak jednog od crnogorskih iseljenika. Događaj je održan uz podršku Crnogorske zajednice iz Buenos Airesa.

Tokom ceremonije prisutnima su se obratili gospodin Armando Martinović, gospodin Srđa Martinović, profesor istorije i specijalni gost iz Crne Gore, gospodin Igor Bojanić, otpravnik poslova Ambasade Crne Gore u Argentini, i gradonačelnik grada San Antonio de Areco.

Najemotivniji trenutak ceremonije bilo je otkrivanje spomen-ploče u bojama crnogorske zastave i sa grbom Crne Gore, na kojoj je ispisano nekoliko imena crnogorskih iseljenika koji su, tokom tri dana, pješke ili na konjima, stigli iz raznih krajeva Argentine da bi ostavili svoj trag u istoriji. Kako piše na diplomama uručenim potomcima:

„Njihova neumorna borba za nezavisnost Crne Gore predstavlja nasljeđe ponosa i otpora koje danas sa poštovanjem i zahvalnošću pamtimo. Danas, ovim komemorativnim činom, otkrivamo ovu ploču kao vječni znak njihove hrabrosti i ljubavi prema slobodi. Živjela slobodna Crna Gora! Živio slobodni crnogorski narod!”

Kao znak prisnog odnosa između dvije zemlje, na kraju programa Đina Bojanić je izvela crnogorsku narodnu pjesmu, a folklorna grupa iz Areca izvela je igre iz crnogorskog i argentinskog folklora, u tradicionalnim nošnjama obje zemlje.

Događaju su prisustvovali specijalni gosti iz Crne Gore, predstavnici i delegacije Crnogorskih zajednica iz Kordobe, Čaka, Santa Fea, Buenos Airesa i iz Urugvaja. Prisutne su bile i lokalne vlasti, kao i predstavnici drugih lokalnih zajednica, uključujući crnogorsku, hrvatsku, italijansku i irsku, te članovi raznih crnogorskih udruženja iz cijele zemlje, koji su svojim prisustvom uveličali ovu dirljivu svečanost.

Nakon završetka ceremonije, prisutni su nastavili druženje uz zajednički ručak u Hotel Spa & Wellness Resort „Un alto en la huella“, u vlasništvu gospodina Armanda Martinovića, smještenom u blizini grada Areco. Spomen-ploča se nalazi u parku hotela i dostupna je posjetiocima.

Crnogorska zajednica iz Buenos Airesa čestita gospodinu Armandu Martinoviću na ovoj inicijativi i zahvaljuje se crnogorskim zajednicama iz Argentine i Urugvaja na učešću u aktivnostima koje doprinose očuvanju sjećanja i jačanju veza između Crne Gore i njene dijaspore.

Tekst i foto: Colectividad Montenegrina